Antioxidanten, je komt het woord regelmatig tegen in artikelen over gezonde voeding. Waarschijnlijk weet je ook dat ze goed voor je zijn. Maar waarom eigenlijk precies? Wat doen ze voor je lichaam? En in welke voeding zitten antioxidanten? Wij leggen het aan je uit in begrijpelijke taal!

Vrije radicalen en oxidatieve stress
Om de werking van antioxidanten te begrijpen, is het belangrijk om eerst te weten wat vrije radicalen zijn. Vrije radicalen zijn onstabiele moleculen. Ze missen een elektron (een deeltje van het molecuul). Vrije radicalen stelen een elektron van je lichaamscellen om weer compleet te worden. Hierdoor beschadigen je lichaamscellen.

Dit klinkt misschien alsof vrije radicalen alleen maar slecht zijn. Maar een bepaalde hoeveelheid vrije radicalen in je lichaam is normaal. Sterker nog: ze hebben ook nut. Ons immuunsysteem gebruikt bijvoorbeeld vrije radicalen om bacteriën te doden en zo infecties te voorkomen. Als je te veel vrije radicalen in je lichaam hebt, ontstaat er echter oxidatieve stress. Dit is een staat waarin er zoveel vrije radicalen zijn, dat ze schade aan je lichaam veroorzaken. Er zijn verschillende factoren die bijdragen aan een te grote hoeveelheid vrije radicalen. Bijvoorbeeld:

• Roken
• Luchtvervuiling
• Pesticiden
• Stress
• Hoge bloedsuikerspiegel
• Ongezonde eetgewoontes (veel suiker, alcohol en ongezonde vetten)
• Lang en intensief sporten

De gevolgen van oxidatieve stress
Bij oxidatieve stress ontstaat er dus schade. Dit merk je niet direct. Het is niet zo dat je van de een op de andere dag ziek wordt doordat je te veel vrije radicalen in je lichaam hebt. Op de lange termijn kan het echter wel het risico op verschillende ernstige aandoeningen vergroten. Oxidatieve stress verhoogt bijvoorbeeld de kans op diabetes, hersenaandoeningen, slagaderverkalking, een hoge bloeddruk en hartziektes.

Onze redders: antioxidanten
Redenen genoeg dus om je lichaam te beschermen tegen oxidatieve stress. En daarmee komen we bij het onderwerp van dit artikel: antioxidanten. Antioxidanten helpen namelijk om vrije radicalen onschadelijk te maken. Dit werkt als volgt:

1. De vrije radicalen missen een deel: het elektron. 
2. De antioxidanten geven hen dit missende deeltje.
3. De vrije radicalen zijn weer compleet en stelen daardoor geen deeltjes meer van je lichaamscellen.
4. Je lichaamscellen raken niet meer beschadigd.

Antioxidantrijke voeding
We hebben dus antioxidanten nodig om onze lichamen te beschermen tegen oxidatieve stress. Dat geldt ook voor dieren en planten. In vrijwel alle dierlijke en plantaardige producten zijn daarom antioxidanten te vinden. Plantaardige voeding scoort hierbij zonder twijfel het beste. In groentes, fruit en andere plantaardige producten zijn namelijk meer verschillende antioxidanten te vinden en veel grotere hoeveelheden. Voorbeelden van echte toppers zijn:

Pure chocolade
Ja, ook als je gezond wilt eten kun je snoepen. Pure chocolade is hier een perfect voorbeeld van. Cacao bevat namelijk indrukwekkend veel antioxidanten. Pure chocolade kan hierdoor zelfs verschillende fruitsoorten verslaan qua antioxidantactiviteit. Hier lees je meer.

Aardbeien
Dankzij hun heerlijke zoete smaak kunnen we aardbeien ook gerust snoepjes noemen. En ook dit ‘snoep’ is rijk aan antioxidanten. Hun rode kleur hebben ze bijvoorbeeld te danken aan een roodkleurige antioxidant. Antioxidanten zijn namelijk vaak ook kleurstoffen, vandaar dat groentes en fruit zulke prachtige kleuren hebben.

Blauwe bessen
Over mooie kleuren gesproken: ook blauwe bessen hebben hun kleurtje te danken aan een antioxidant. Uit een onderzoek naar veel gegeten fruitsoorten, bleek dat blauwe bessen het beste scoorden qua hoeveelheid antioxidanten.

Boerenkool
Boerenkool is een echte Hollandse superfood. Het bevat niet alleen veel vitamines en mineralen, het is ook rijk aan antioxidanten. Hetzelfde geldt voor broccoli en bloemkool, die beide familie van de boerenkool zijn.

Rode bieten
Ook rode bieten zijn een uitstekende bron van antioxidanten. Ze bevatten vooral veel betalainen. Deze antioxidantengroep wordt gelinkt aan verschillende gezondheidsvoordelen, waaronder een lager risico op darmkanker. Er is echter nog meer onderzoek nodig om vast te stellen welk effect ze precies hebben.

Lichaamseigen antioxidanten
Naast antioxidanten uit voeding, maakt ons lichaam ook zelf zeer krachtige antioxidanten aan. Een voorbeeld hiervan is glutathion. Gezonde voeding draagt bij aan een optimale aanmaak van glutathion. Deze voedingsstoffen zijn hierbij extra belangrijk:

• Vitamine C
• Vitamine E
• Selenium
• Verschillende B-vitamines
• Zwavel-aminozuur

In het kort
We hebben antioxidanten nodig om onze lichaamscellen te beschermen tegen oxidatieve stress. Ons lichaam maakt zelf ontzettend krachtige antioxidanten aan en daarnaast halen we ze ook uit onze voeding. Vooral plantaardige voeding is rijk aan antioxidanten. Aardbeien, blauwe bessen en boerenkool horen bij de absolute toppers.

Is het voor jou duidelijk wat antioxidanten zijn? Ga jij erop letten? Laat het ons weten in een reactie op de website, Facebook en Instagram. We zijn benieuwd!

Bronnen: Raffaele Marfella, Lisa Quagliaro, Francesco Nappo, Antonio Ceriello, Dario Giugliano, J Clin Invest, 2001. Powers SK, Jackson MJ, Physiol Rev, 2008. Kelly L Wolfe, Xinmei Kang, Xiangjiu He, Mei Dong, Qingyuan Zhang, Rui Hai Liu, J Agric Food Chem, 2008.

Dank aan Shutterstock voor de foto van de bessen gemaakt door Kita Gulinitsch Studio. Je downloadt de foto hier. 

Summary

Article Name

Dit doen antioxidanten voor je lichaam

Description

Antioxidanten: wat doen ze voor je lichaam? En in welke voeding zitten antioxidanten? Wij leggen het aan je uit in begrijpelijke taal!

Author

Mariëlle van Stek