Ayurveda: Kapha

Vorige week spraken we over de dosha ‘Pitta’ en de bijbehorende voeding- en leefstijladviezen, deze week is het de beurt aan ‘Kapha’. Houd in de gaten bij het lezen hiervan en bij het beoordelen van je eigen constitutie dat dit slechts ruwe schetsen zijn en dat een persoon bovendien vaak uit twee dosha’s bestaat. Trek dus geen absolute conclusies over jezelf, maar gebruik deze informatie ter indicatie om je zelfbewustzijn te vergroten en meer inzicht te verschaffen in jezelf, je eetgewoonten en je leefstijl. Wil je zeker weten wat jij bent? Dan kan dat natuurlijk altijd op een consult door middel van een persoonlijk gesprek en een polsmeting.

Kapha dosha
De elementen water en aarde domineren in dit type en mede hierdoor komen Kapha’s makkelijk aan en vallen moeilijk af. Helaas is bij deze mensen ook de spijsvertering ook nog langzamer, wat het nog lastiger maakt. De plaats van Kapha in je lichaam is voornamelijk in het bovenste deel van de maag en borstkas. Andere plekken van Kapha in het lichaam zijn de spieren, het vetweefsel, de keel, het bloedplasma, de neus en de tong. De energie van Kapha zorgt voor stevigheid en stabiliteit, weerstand en kracht met een goed uithoudingsvermogen. De eigenschappen van Kapha zijn: zwaar, koud, vast, slijmerig, vloeibaar, langzaam, statisch en troebel. Inmiddels begrijp je dat wanneer een Kapha verhoogt en uit balans raakt, je dit evenwicht weer kunt herstellen door de tegenovergestelde eigenschappen te gaan toepassen, dus licht, warmte, beweging en tempo verhogen. Hoe je dit als Kapha-persoon precies kan doen komt naar voren in de leefstijl- en voedingsadviezen onderaan.

Lichamelijke kenmerken
De lichaamsbouw van Kapha-personen is stevig en zwaar, de huid is vettig, glanzend en soepel, het haar is dik en olieachtig, de tanden zijn sterk en wit, de nagels zijn groot, zacht en blank, de ogen zijn groot, de spijsvertering is goed maar langzaam, de stem is vol, de bewegingen zijn langzaam, de slaap is diep en rustig. Wanneer er een teveel aan Kapha aanwezig is, ontstaat er een opeenhoping van slijm, verlies van verteringsvermogen, ademhalingsproblemen en een overmatige slaapbehoefte. Bij deze verhoging van Kapha kunnen ziektes ontstaan zoals overgewicht met als mogelijk gevolg diabetes, een hoge bloeddruk, problemen met de luchtwegen, bronchitis, verstopping van holtes (sinusitis), verkoudheid, futloosheid en het vasthouden van water.

Mentale kenmerken
Kapha personen zijn gezegend met een liefdevol karakter. Zij hebben innerlijke rust, goede sociale vaardigheden, zijn vol liefde, vrijgevig, vergevingsgezind, vriendelijk en trouw. Deze eigenschappen maken iemand met een Kapha constitutie tot een heel aantrekkelijke partner. Ook hebben Kapha’s een goed lange termijn geheugen en zijn spaarzaam. Emotioneel uit balans kunnen Kapha personen last krijgen van hebzucht, gehechtheid (geen afstand kunnen doen van spullen of kleding) afgunst of luiheid wat ook weer kan leiden tot depressiviteit.

Leefstijladviezen
Sta vroeg op en ontbijt voor 07.30. Hoewel Kapha’s de voorkeur geven aan zitten, eten, genieten en niets doen, is krachtige lichaamsbeweging juist goed voor ze. Probeer dus iedere dag voldoende te bewegen door te fietsen, te lopen, de trap te nemen of te fitnessen. Blijf gedurende de actief en vermijd dutjes. Varieer je dagelijkse routine en voorkom sleur. Eet licht, wees niet bang om af en toe een maaltijd over te slaan en las zo nu en dan een vastendag in door enkel sap of soep te eten. Dit reinigt en verhoogt de kracht van de spijsvertering. Wanneer je je eenzaam voelt, probeer dit niet te vullen met zoetigheid in de vorm van voedsel, want je zou verslaafd kunnen raken aan deze zogenaamde ‘sweet friends’.

Voedingsadviezen
Tot slot gelden er natuurlijk ook speciale voedingsadviezen voor Kapha. In het algemeen geldt dat Kapha’s beter zwaar en vettig voedsel vermijden evenals zuivelproducten, koolhydraatrijke producten, suiker en ijskoude dranken. Eet licht, droog voedsel en pas op met de smaken zoet, zout en zuur. Stimulerend voedsel met een scherpe, bittere en/of wrange smaak heeft de voorkeur. Omdat Kapha van zichzelf koud is, heeft warm voedsel de voorkeur. Een goede bereidingswijzen zijn daarom roerbakken, grillen, koken en stomen.

De volgende producten worden door Ayurveda specifiek voor Kapha aanbevolen

Groenten: vrijwel alle groenten vooral met een scherpe en bittere smaak. Vermijd sappige en zoete groenten zoals pompoen, bataat, komkommer, courgette.
Vruchten: appels, abrikozen. granaatappels, peren, cranberry’s, gedroogde vruchten. Vermijd zoet fruit zoals banaan, meloen, dadels, pruimen.
Peulvruchten: alle behalve sojaproducten (= zoet).
Granen: gerst, maïs, rogge, gierst, boekweit, quinoa. Vermijd tarwe, rijst en brood.
Zuivel: geitenmelk is beter dan koemelk, yoghurt verdund met water, het liefst pittige, gekruide lassi.
Vlees/vis: alleen met mate wit vlees, vis (niet te vet) en garnalen.
Oliën: maïsolie, saffloerolie, zonnebloemolie of mosterdolie.
Noten/zaden: pompoenpitten en zonnebloempitten.
Kruiden: alle kruiden! Gember is altijd heel goed evenals mosterd, pepers en komijn.
Dranken: geen koud water of frisdrank. Drink gemberthee of andere verwarmende thee of gewoon heet water.