In 2050 heeft onze aarde naar verwachting twee miljard meer mensen te voeden dan nu. Volgens de campagne Food for Thought is dit alleen mogelijk wanneer voedselinnovatie gestimuleerd wordt en de mogelijkheden van genetische modificatie worden erkend.

Food for Thought
‘Nog nooit is wetenschap zo ongewoon lekker geweest.’ kopt het persbericht van Typhoon Hospitality waarin bekend wordt gemaakt dat het eerste DNA-restaurant ter wereld in Amsterdam geopend zal worden: &Samhoud Foodlab. Een veelbelovende innovatie waarbij geëxtraheerd natuurlijk DNA in de gerechten verwerkt zal worden om lichaamseigen processen nog beter te laten functioneren. Na veel aandacht in de media en een spraakmakende lancering blijkt het &Samhoud Foodlab een hoax. De stunt is onderdeel van de campagne Food for Thought waarin het wereldvoedselvraagstuk belicht wordt: hoe kunnen wij ervoor zorgen dat met de verwachte bevolkingsgroei de aarde in staat blijft voldoende voedsel te produceren?

Voedselinnovatie
Volgens Netherlands Genomics Initiative (NGI) is voedselinnovatie het antwoord op deze vraag, hetgeen onlosmakelijk verbonden is met genetische modificatie. Al heel lang proberen mensen erfelijke eigenschappen van planten en dieren aan te passen, het fokken van dieren en het kruisen van bloemen en planten zijn hiervan bekende voorbeelden. Genetische modificatie, de moderne variant, gaat vele malen sneller. Wetenschappers knippen een stukje DNA uit een cel en plakken die eigenschap in het DNA van een ander wezen. Antivrieseigenschappen van een vis eindigen zo bijvoorbeeld in een gewas waardoor deze de winter overleeft. Aalt Dijkhuizen, voorzitter Raad van Bestuur Wageningen University en Research Centre, gelooft dat genetische modificatie een essentiële bijdrage kan leveren aan dit wereldvoedselvraagstuk: ‘Met baanbrekend onderzoek kunnen we oplossingen bieden en doorbraken realiseren die ervoor zullen zorgen dat we de groeiende wereldbevolking op een gezonde en efficiënte manier kunnen voeden zonder het klimaat, de natuur of het milieu geweld aan te doen.’ Een voorbeeld van een lopend project is het rijstonderzoek van Prem Bindraban. De gangbare teelt van één kilo rijst vraagt tweeduizend tot vijfduizend liter zoet water, terwijl dit steeds schaarser wordt. Door middel van genetische modificatie kan er een rijstplant ontwikkeld worden die minder droogtegevoelig is en dus kan groeien met minder water. Bindraban heeft grote maatschappelijke verwachtingen van het project: ‘Als we rijst kunnen telen als tarwe is de impact op de wereldvoedselproductie enorm. Maar ook op de kwaliteit van leven en de beschikbaarheid van water. De kennis en ervaring die dit project oplevert moet het begin zijn van een heel nieuw wereldwijd voedselsysteem.’

Wereldvoedselvraagstuk
Zo kan genetische modificatie helpen bij het ontwikkelen van een efficiëntere en duurzamere voedselproductie. Dit is noodzakelijk want naar verwachting van het World Resources Institute zal de wereldbevolking in veertig jaar tijd met twee miljard mensen stijgen, die allemaal moeten eten. De voedselproductie is de afgelopen jaren geleidelijk toegenomen, maar houdt geen gelijke tred met de groei van de wereldbevolking. Een tekort is op de lange termijn dus onvermijdelijk. Bovendien zal volgens de cijfers van Food and Agriculture Organisation of the United Nations de oppervlakte landbouwgrond de komende jaren onder invloed van klimaatverandering en verstedelijking afnemen.Toch beschouwen tegenstanders dit proces van genetische modificatie als manipulatie waarbij het natuurlijk systeem in de war wordt gebracht en unieke eigenschappen van organismen worden aangetast. Greenpeace voert al vijftien jaar actie tegen genetische modificatie omdat over mogelijke schadelijke effecten op de lange termijn nog weinig bekend is. Zo is het de vraag wat er zal gebeuren wanneer genetisch gemodificeerde gewassen of dieren elkaar aansteken. Dit kan een onvoorspelbare, oncontroleerbare en onomkeerbare ontwikkeling met zich mee brengen. Tot slot blijkt uit opiniepeilingen dat ook veel mensen op straat het ‘een eng idee’ vinden dat er met hun eten is geknutseld. Wat weinig mensen zich echter realiseren is dat genetische modificatie in de medische wereld al heel gebruikelijk is. Medicijnen zoals insuline en bloedstollingsproducten worden door genetisch gemodificeerde bacteriën gemaakt en dat is de gewoonste zaak van de wereld.

Hoofdzaak is nu dat er een antwoord geformuleerd moet worden op het wereldvoedselvraagstuk. Hierbij is er geen reden om de mogelijkheden van genetische modificatie, uit angst voor het onbekende, buiten beschouwing te laten. Het is een gedachte om op te kauwen en over de smaak valt te twisten.