We leven in een moderne tijd vol technische snufjes die ons leven (vergeleken met vroeger) een stuk gemakkelijker en aangenamer maken. En toch vallen we met bosjes neer. Best gek, de vicieuze cirkel van stress en slecht slapen, of toch niet? In dit artikel vertelt Renée Jolet Joosten je meer over rust, stress en het ego en geeft ze je leefstijltips om stress aan te pakken.
Rust
Hoewel het leven tegenwoordig een stuk comfortabeler voor ons wordt gemaakt, lijken we massaal te zijn vergeten wat het woord ‘rust’ betekent. Sterker nog, altijd maar ‘druk zijn’ lijkt wel het nieuwe normaal. Druk met ons werk, met onze relaties, de financiën, het runnen van een gezin, consumeren, de pandemie… Er is maar weinig ruimte om even uit te tunen en tot bezinning te komen. Niet zo heel gek dus, dat we zoveel stress ervaren en ons massaal opgebrand voelen.
Stressoren
De stress die we ervaren, wordt veroorzaakt door verschillende factoren, ook wel stressoren genoemd. Het verlies van een dierbare of een hoge werkdruk vallen bijvoorbeeld onder externe stressoren: gebeurtenissen van buitenaf. Hoe je omgaat met deze stressoren, is voor een deel afhankelijk van jouw interne stressoren. Ik ga het je uitleggen.
Als klein kind bouw je stap voor stap je eigen besturingssysteem op. Dit bestaat uit al je gedachten en innerlijke overtuigingen. Denk bijvoorbeeld aan overtuigingen zoals te veel van jezelf eisen, alles ‘perfect’ willen doen, van jezelf altijd maar beschikbaar moeten zijn, niets willen missen of altijd maar productief willen zijn. En veel van de overtuigingen die we hebben, zijn tegelijkertijd interne stressoren. Deze ontstaan door de dingen die we in ons leven meemaken. Zo leren we bijvoorbeeld al vanaf onze geboorte dat het leven alleen maar draait om cijfertjes, presteren, resultaten, en de beste zijn van de klas. Deze overtuigingen gaan door de jaren heen steeds dieper geworteld in ons systeem zitten. We passen ons aan om aan te voldoen aan wat ons is geleerd. Hierdoor ontwikkelen we allerlei innerlijke overtuigingen zoals ‘ik moet perfect zijn’. Zo kan iemand die in zijn of haar jeugd erg streng wordt opgevoed later faalangst en perfectionisme ontwikkelen. Dit zijn interne stressoren die voor veel spanning en stress kunnen zorgen. Allemaal gedreven door het ego.
Meer, beter, sneller
Het ego is een deel van onze persoonlijkheid dat ons (vaak onjuiste) wereldbeeld bepaald. En op zich heeft het ego een hele mooie functie. Het stelt ons in staat om prachtige dingen te creëren en te bereiken. De keerzijde is dat het nooit goed genoeg is en we al-tijd maar moeten verbeteren. Soms lijkt het wel alsof we ons als mens compleet hebben geïdentificeerd met de stem van het ego. Er bestaat nagenoeg geen ‘jij’ meer die ten opzichte van deze stem de leiding neemt en zegt: ‘Ho, stop! Dit moet anders’. Dat is in een ego-gestuurde maatschappij als deze voor iedereen een valkuil, zeker als je werkt op werkplekken waar je in die constante ‘verbeter modus’ zit.
Beschermen tegen gevaar
Maar het ego heeft ook een andere functie. Het ego is er namelijk ook op gericht om ons te beschermen tegen gevaar. Dit hielp ons in de oertijd met overleven. Zo waren we bijvoorbeeld veel meer gefocust op de ritselende bosjes, dan op het voedsel om ons heen. Er zou namelijk zomaar een leeuw in de bosjes verscholen kunnen zitten. Tegenwoordig hoeven we niet meer op de uitkijk te staan voor een leeuw of beer (pfiew!), maar toch is ons brein nog steeds gefocust op mogelijk gevaar. Met de nadruk op ‘mogelijk’, want vaak zit dat gevaar vooral in ons hoofd. Denk bijvoorbeeld alleen al aan de stress die we ervaren als we na ons werk in een lange file staan, of aan die ene deadline die steeds dichterbij komt. Het gevolg hiervan is dat we in een constante overlevingsmodus staan, klaar om het gevecht aan te gaan. Maar het enige gevecht dat we voeren, is het gevecht met onszelf.
Stress en slecht slapen
En omdat we dus continu in die vechtmodus zitten en gestrest zijn, slapen we ook slechter. Wist je bijvoorbeeld dat 1 op de 3 mensen in Nederland slecht slaapt? Moeite met inslapen, niet kunnen doorslapen, te vroeg wakker worden en vooral een eindeloze stroom aan gedachten die maar niet lijkt te stoppen. En een slechte nachtrust zorgt er weer voor dat we de volgende dag opnieuw gestrest beginnen. We voelen ons prikkelbaar, moe, minder geconcentreerd en sneller emotioneel. Het is een vicieuze cirkel. Belangrijk dus om deze cirkel te doorbreken! Er bestaan gelukkig ontzettend veel dingen die je kunt doen.
Dieperliggende oorzaak stress aanpakken
Schrijfopdracht
1. Welke eigenschappen spelen er bij jou allemaal een rol bij het ontstaan van stress?
Bijv. perfectionisme, prestatiedrang, geen ‘nee’ kunnen zeggen of gevoelens van schaamte of schuld.
2. Welke interne overtuigingen liggen hieraan ten grondslag? Deze overtuigingen zijn de woorden die je hebt gegeven aan de gebeurtenissen (trauma’s) die je in je leven hebt meegemaakt, bijvoorbeeld:
– Ik moet altijd beschikbaar zijn
– Met mij moet het altijd goed gaan
– Ik moet altijd sterk zijn
3. Vrij van gedachten
Omdat je je nu bewust bent van al jouw gedachten en overtuigingen, kun je je gaan realiseren dat jij dit niet bent. Jij bent niet je ego. Je bent puur en alleen de waarnemer erachter. Probeer om je gedachten en diepgewortelde overtuigingen bewust op te merken, maar dan van een afstandje. Zonder dat je je er mee identificeert.
Leefstijltips
Er zijn ook andere dingen die je kunt doen om je minder gestrest te voelen:
Smartphone
Leg je smartphone eens wat vaker weg en probeer deze ongeveer 1.5 uur voor het slapen niet meer aan te raken. Leg hem het liefst in een andere kamer dan je slaapkamer. In plaats van het alarm op je telefoon kun je beter een (analoge) wekker aanschaffen.
Cafeïne
Ervaar je al (langere tijd) stress, dan zorgt koffie voor een extra belasting van je stresssysteem. Dit komt omdat cafeïne de afgifte van de stresshormonen cortisol en adrenaline stimuleert. Ga daarom een keer voor een cafeïnevrije koffie (en drink het liefst om uiterlijk 14:00 je laatste kopje).
Dagboek
Wanneer je stress hebt, kan het ontzettend fijn zijn om letterlijk even je hoofd leeg te maken. Dit kun je doen door alles op papier te zetten, bijvoorbeeld in een dagboek of journal.
Yoga nidra
Yoga nidra is écht een lifesaver, als je het mij vraagt. Het is een soort geleide meditatie waarbij je door visualisaties en ademhalingsoefeningen naar een diep niveau van ontspanning wordt geleid. Wist je bijvoorbeeld dat 1 uur yoga nidra gelijk staat aan 4 uur slaap? Tip: Download de app van House of Deeprelax voor de meest heerlijke yoga nidra sessies.
Binaural beats
Dit zijn twee audiotonen van verschillende frequenties, elk voor één oor. Van het verschil tussen deze tonen, maken je hersenen een derde toon. Dit heeft een positief effect op je brein en op je hersengolven en kan bijvoorbeeld helpen bij focus en productiviteit, maar ook bij stress en slaapproblemen. Voor het gewenste effect is het raadzaam om een koptelefoon of oortjes te dragen.
Beweging
Misschien een open deur, maar ik wil toch benadrukken dat voldoende bewegen echt essentieel is voor een goede nachtrust. Probeer niet te intensief te bewegen voordat je gaat slapen. Ga in plaats daarvan bijvoorbeeld een rondje wandelen of volg een sessie Yin Yoga. Dit helpt je lichaam om te ontspannen en om sneller de overgang te maken van de dag naar de nacht.
Ademhalingsoefening: de 4-7-8 methode
Wist je dat je je adem op een hele effectieve manier kunt inzetten om te ontspannen? Probeer bijvoorbeeld eens het volgende: Adem gedurende 4 seconden heel rustig in door je neus. Houd je adem 7 seconden in. Adem heel rustig uit door je mond gedurende 8 seconden. Wedden dat het werkt?
Als je regelmatig stress ervaart, is het goed om eens te kijken waar dit nou precies vandaan komt. Begin met de schrijfopdracht en probeer de leefstijltips stap voor stap te integreren in jouw leven.
Heb jij moeite met slapen? Wij presenteren samen met Culture of Sleep het Persoonlijk Slaaptraject Beter Slapen. Slaap beter binnen 6 weken! Doe jij met ons mee?
0 reacties