Steeds meer mensen in Nederland worden vegetariër of veganist. Momenteel eet 5% van de Nederlandse bevolking geen vlees. Dit wordt over het algemeen goed geaccepteerd, een plantaardig eetpatroon wordt steeds populairder. Maar op kleine kinderen die vegetarisch of veganistisch worden opgevoed rust nog een groot taboe. Kinderen hebben immers genoeg voedingsstoffen nodig om te groeien. In België en Italië zijn er discussies dat ouders moeten worden vervolgd wanneer zij alleen plantaardig eten aan hun kinderen geven. Is het daadwerkelijk zo schadelijk? Onze gastblogger Desiré legt het uit!
Het antwoord vanuit de diëtetiek is genuanceerd. Iemand die dierlijke voedingsmiddelen niet goed vervangt kan tekorten krijgen. In principe kan een vleeseter ook tekorten krijgen wanneer niet alle voedingsstoffen worden geconsumeerd. Het voedingscentrum acht een plantaardig dieet voor kinderen veilig, mits dierlijke producten correct worden vervangen. Er zijn een aantal voedingsstoffen waar extra op gelet moet worden bij een vegetarisch en veganistisch eetpatroon, die zal ik hieronder toelichten.
Eiwitten
Kinderen van 1 tot 13 jaar hebben 0,9 gram eiwit per lichaamsgewicht nodig. Voor vegetariërs is dit 1,1 en dit ligt op 1,3 gram bij veganisten. Dit komt doordat de eiwitkwaliteit van plantaardige producten lager ligt. Het wordt minder makkelijk opgenomen dan eiwitten uit dierlijke producten.
Het is belangrijk om eiwitten uit verschillende bronnen te halen. Goede vleesvervangers zijn onder andere peulvruchten, tofu, noten en zaden. Vegetariërs kunnen ook zuivel en eieren en consumeren (zuivel bevat vrijwel geen ijzer). Kant-en-klare vegetarische burgers zijn ook een geschikt alternatief, al is dit wel vaak zoutrijk.
Omega 3-vetzuren
Omega 3-vetzuren zoals alfa-linoleenzuur (ALA) dragen bij aan de gezonde groei en ontwikkeling van kinderen. Alfa-linoleenzuur is een essentieel vetzuur dat je alleen uit voeding kunt halen. Goede plantaardige bronnen van ALA zijn lijnzaad, lijnzaadolie, chiazaad en walnoten. ALA kan door het lichaam worden omgezet in EPA en DHA, ook wel bekend als de visvetzuren. Dit zijn andere omega 3-vetzuren die je nodig hebt. Het lichaam kan deze omzetting maar in beperkte mate tot stand brengen. Supplementen met algenolie kunnen hierbij een goede oplossing zijn.
Vitamine B12
Cobalamine (vitamine B12) is betrokken bij de werking van het zenuwstelstel en de aanmaak van rode bloedcellen. Alleen dierlijke producten zoals zuivel, vlees, vis en eieren bevatten vitamine B12. Veganisten wordt aangeraden om een vitamine B12-supplement te slikken. Kinderen hebben volgens Het Voedingscentrum 0,7-2,0 microgram vitamine B12 nodig, afhankelijk van hun leeftijd.
Calcium
Calcium heb je nodig voor het onderhoud en de opbouw van botten en gebit. Daarnaast is calcium ook betrokken bij de bloedstolling, transport van mineralen in de cellen en een goede werking van spieren en zenuwen. Vegetariërs kunnen genoeg calcium binnen krijgen met zuivel, voor veganisten is dit lastiger. Peulvruchten, noten en groenten bevatten ook calcium maar in mindere mate. Het wordt aangeraden om dagelijks plantaardige zuivelvervangers te drinken zoals sojamelk en sojayoghurt. Hier wordt vaak calcium aan toegevoegd.
IJzer
IJzer is belangrijk voor de vorming van hemoglobine, dat nodig is voor de stofwisseling en het zuurstoftransport in het bloed. Bij een tekort aan ijzer kan bloedarmoede ontstaan. Vegetariërs en veganisten dienen goed te letten op ijzer omdat het ijzer in plantaardige producten minder goed wordt opgenomen dan het ijzer uit dierlijke producten. Plantaardige bronnen van ijzer zijn onder andere volkorengranen, peulvruchten, groene bladgroenten en noten. Daarnaast wordt het ook vaak toegevoegd aan vegetarische burgers. Eet bij de maaltijd voedingsmiddelen rijk aan vitamine C, hierdoor wordt deze vorm van ijzer beter opgenomen door het lichaam.
Energie
Plantaardig eten bevat over het algemeen minder calorieën dan dierlijke voedingsmiddelen. Voor kinderen die in de groei zijn is dit een belangrijk aandachtspunt. Daarnaast hebben kinderen een kleinere maag en zitten dus snel vol. Energierijke voedingsmiddelen zoals noten, zaden, avocado’s en peulvruchten kunnen bijdragen aan een adequate energie-inname. Ook is er het risico dat kinderen niet alles lusten en hierdoor voedingsstoffen missen. In dat geval is het dan goed om te kijken of een vegetarisch eetpatroon met zuivel en ei beter bij het kind past. Hoeveel een kind precies nodig heeft verschilt, het ene kind is bijvoorbeeld actiever dan de ander. Als houvast heeft het Voedingscentrum richtlijnen voor kinderen opgesteld waarbij vrijwel alle voedingsstoffen worden behaald. De dierlijke producten kunnen worden vervangen door plantaardige vervangers.
Belangrijke tips
- Neem bij twijfel contact op met een kinderarts en/of diëtist om een volwaardig dieetmenu op te stellen.
- Neem bij suppletie nooit meer dan 100% van de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid.
- Lees je goed in voordat je je kinderen laat starten met een plantaardig eetpatroon. Voor meer informatie bekijk betrouwbare bronnen zoals De Gezondheidsraad of Het Voedingscentrum. De adviezen van deze instanties zijn gebaseerd op jarenlang wetenschappelijk onderzoek. Pas nooit veranderingen in het eetpatroon toe op basis van onbetrouwbare informatie. Dit kan schadelijk zijn.
Heb je veel geleerd van het artikel van Desiré? Ga jij de adviezen uitproberen? Laat het ons weten in de reacties, op Facebook of Instagram!
Reactie verzenden