Olie en margarine kunnen allebei vegan zijn, maar wanneer gebruik je nu wat in de keuken? Wat zijn de voordelen en nadelen in gebruik en gezondheid? Veel mensen bakken standaard in olie, maar wij gingen op onderzoek uit of dat ook de beste keuze is? Dit is een handleiding voor het ultieme bakken in de pan, in samenwerking met Eke Mariën van Koken met Kennis.
De eigenschappen van olie
Olie is een heel puur product, het bestaat namelijk alleen uit olie! Met name oliën gewonnen uit de eerste persing van zaden of pitten en extra vierge zijn heel puur. Bovendien hebben deze nog veel smaak van bijvoorbeeld de olijf of zonnebloemolie.
Gebruik
Niet alle olie is geschikt om in te bakken, omdat je het niet tot een hoge temperatuur mag verhitten – en dat wil je natuurlijk als je gaat bakken. Olijfolie, helemaal extra vierge olijfolie, mag je niet verhitten. Gaat de olie roken? Gooi de olie dan meteen weg! Dit is dus echt rook, geen hete luchtdamp. Wil je graag bakken in olie? Gebruik dan geraffineerde olijfolie of zonnebloemolie en arachideolie. Deze kunnen wel tot een hoge temperatuur verhit worden.
Gezondheid
Verhitte extra vierge olijfolie of andere oliën van eerste persing kun je dus beter niet gebruiken om in te bakken. Maar bevat onverhitte (olijf)olie wel goede vetten? Ja zeker! Olie bestaat uit onverzadigde vetten, dit zijn de goede vetten. Verzadigde vetten zijn de slechte vetten. Je herkent onverzadigde vetten aan de vloeibare vorm, zoals olie. Verzadigde vetten hebben een vaste vorm, zoals boter, maar bijvoorbeeld ook kokosolie.
De eigenschappen van vloeibare margarine
Vloeibare margarine bestaat uit verschillende plantaardige oliën. Bovendien zijn daar een aantal ingrediënten aan toegevoegd, om de margarine zo gebruiksvriendelijk mogelijk te maken! Deze zorgen onder andere voor de smaak, houdbaarheid en dat het lekker bruin kleurt. Wat betekent dit voor het gebruik en de gezondheid?
Gebruik
Vloeibare margarine is dus gemaakt voor de consument om koken zo makkelijk en lekker mogelijk te maken. Je kunt het tot hoge temperatuur verhitten, het spat niet en er zit caroteen (wortelsap) en vitamine A, D en E in. Bovendien geeft het je eten dus sneller een bruine kleur. En dat is goed, want bruin is smaak! Met olie moet je je product langer laten bakken daarvoor, maar wordt het dus ook droger. Vloeibare margarine is dus perfect voor de ‘gewone’ thuiskok die zijn eten op een makkelijke manier lekker wil bereiden.
Gezondheid
Er zijn dus ingrediënten aan vloeibare margarine toegevoegd die goed voor je zijn, zoals vitamine A en D. In Nederland zijn deze aan elke margarine toegevoegd, omdat je hier het snelst een tekort van van kunt hebben.
Bereidingswijzen
Per bereidingswijze kun je het beste olie, vloeibare margarine of allebei gebruiken. Wij zetten het voor je op een rij!
- Wokken: olie. Met name rijste-olie is geschikt voor wokken, dankzij zowel de smaak als verhittingspunt.
- Roosteren (in de oven): zowel olie als vloeibare margarine zijn mogelijk. Gebruik dan wel geraffineerde olijfolie of een neutrale olie (zoals zonnebloem of arachide) en een neutrale margarine (zoals Becel Vloeibaar), dan proef je de smaak van de groenten beter. Door een laagje olie/margarine worden je groenten sneller gaar, omdat het laagje voorkomt dat het water uit de groenten ontsnapt. Hierdoor zijn de groenten heter en garen ze sneller.
- Grillen (in de pan): zowel olie als vloeibare margarine zijn mogelijk. Smeer je groenten eerst in met olie of margarine voor je ze in de grillpan doet, dit voorkomt dat ze vast gaan plakken. De smaak van de olie of margarine proef je nauwelijks bij een neutrale vloeibare margarine, zoals Becel vloeibaar. Die groenten serveer je vaak daarna met een dressing, dan kun je extra vierge olijfolie gebruiken: dat geeft smaak mee!
- In de pan bakken: vloeibare margarine. Dit is het makkelijkst om proces te controleren, het verbrandt niet, zorgt ervoor dat je eten bruin wordt en maakt het lekker.
- Frituren: dit kun je het beste doen in (frituur)olie of vloeibaar frituurvet. Er zijn speciale margarines om in te frituren. Ook zonnebloem en arachide-olie zou eventueel kunnen, maar dan moet je het wel langer bakken om het bruin te krijgen.
Producten
Ook per product verschilt het waar je het het beste in kunt bakken. We zetten het weer voor je op een rijtje!
- Aardappels: bereid je het makkelijkst in vloeibare margarine. Bruint het meest snel en geeft een hartige smaak.
- Groenten: bereid je het makkelijkst in vloeibare margarine. Bruint het meest snel en geeft een hartige smaak.
- Vleesvervangers: bereid je het beste in vloeibare margarine voor de kleur en smaak.
- Eitje/pannenkoeken: vloeibare margarine, vooral voor de smaak.
- Smaakmakers zoals knoflook, ui & kruiden: kan in zowel olie als vloeibare margarine.
Wat gebruik je het liefst? Wist jij dit over olie en vloeibare margarine? Laat het ons weten in een reactie op de website, Facebook of Instagram. We zijn benieuwd!
Dag Isabel,
De Vegabijbel aangeschaft! Ziet er prachtig uit. Sommige van onze kinderen en kleinkinderen eten al jaren vegetarisch, andere zijn flextariër. Ik ben dus wel een beetje bekend met vegetarisch koken maar het mocht allemaal wel wat spannender. Zeker nu mijn man en ik steeds meer vegetarisch willen gaan eten.
Vraag 1: voor hoeveel personen zijn de recepten ongeveer. Staat vast in het boek maar ik kan het niet zo snel vinden.
Vraag 2: ik heb een prima mixer, prima blender en prima staafmixer. Keukenmachine zou voor mij alleen maar hoeven voor hakken en snijden. Weet niet of die bestaan en ik vind hakken en snijden ook altijd best wel fijn om te doen. Heb je een tip?
Hoi Hanneke,
Wat leuk om te horen dat je zo enthousiast bent over de Vegabijbel – wij hebben er met plezier aan gewerkt 🙂 En leuk ook dat er zoveel vegetariërs en flexitariërs in jullie familie zijn. In reactie op jouw vragen: 1) de recepten zijn gemaakt voor 4 personen, tenzij anders aangegeven bij het recept (o.a. 12 stuks bij bv. hapjes o.i.d.) 2) voor veel van de gerechten zal je ook een blender of staafmixer kunnen gebruiken (o.a. soepen en sauzen). Echter zou ik bij bijvoorbeeld bij het maken van falafel, currypasta’s of pesto het gebruik van een keukenmachine of kleine hakker (chopper) aanraden. Dit laatste is misschien een leuke aanvulling voor in jouw keuken, en kunnen bij enkele recepten in het boek wel een uitkomst bieden. Veel kookplezier alvast!
Groetjes,
Lieske