Weg met de 40-urige werkweek?
Isabel Boerdam

Weg met de 40-urige werkweek?

dinsdag 24 mei 2016
‘Slow down brother. Slow down if you can’t go on’, zong Douwe Bob. Dat lied kwam niet uit de lucht vallen. Steeds meer mensen vragen zich af of het niet anders kan, die volgepropte levens die we leiden. Volgepropt met ambities, bucketlists, verwachtingen, wensen en werk. De mens besteedt anno 2016 een groot deel van zijn dag aan werk. Een 40-urige werkweek vinden we heel normaal. Maar wist je dat dat niet altijd zo geweest is?

Werken in de steentijd
Lang geleden, in de oude steentijd ofwel het paleolithicum - daar komt trouwens ook de naam ‘paleo’ vandaan -, bestond het begrip ‘werk’ niet eens. Dit vertellen Mark van Vugt, professor in de Evolutionaire Psychologie, en schrijver Ronald Giphart in het boek Mismatch. “Er bestond geen enkele scheiding tussen werk en privé. Er waren geen bazen, beroepen, salarissen, contracten of pensioenen.” Je hoefde je dus ook niet bezig te houden met studeren, solliciteren, carrièreplanning en pensioenopbouw. Het begrip ‘later’ had sowieso geen betekenis.

Waar je dan mee bezig was? Voedsel verzamelen en bereiden, verhuizen, een slaapplek organiseren, zorgen dat het vuur bleef branden, de kinderen opvoeden, je verdedigen tegen vijanden. Dat was bovendien allemaal de taak van iedereen. Al waren vrouwen over het algemeen beter in het verzorgen van de kinderen en mannen in jagen, en deed iedereen vooral waar hij of zij goed in was, was er ook veel overlap van taken.

De oermens was een parttimer
De taken die nodig waren om te overleven, namen maar een klein deel van de dag in beslag. “Er zijn studies gedaan bij huidige jager-verzamelaarsvolken als de !Kung en de Hadza waaruit blijkt dat zij slechts 15 tot 20 uur per week besteden aan wat wij nu als werk zouden omschrijven,” zeggen Van Vugt en Giphart. Wat doet een jager-verzamelaar zoal in de tijd die overblijft? Beetje kletsen met elkaar, verhalen vertellen, luieren, zingen, dansen en rituelen om de groepsbinding te vergroten. Kortom, sociale activiteiten. Misschien is het dus wel zo dat zo’n 20-urige werkweek van nature erg goed bij ons soort past en we ons er makkelijker tevreden bij voelen dan bij een werkweek van 40 uur.

Welvaart zonder overvloed
Het beeld dat bestaat van oergezinnen die erg hun best moesten doen om te overleven, en daar het grootste deel van de dag mee bezig waren, is in de jaren 60 van de vorige eeuw al ontkracht door de antropologen Marshall Sahlins en Richard B. Lee. Zij stelden dat oermensen juist helemaal geen zwaar leven hadden, “maar een leven leidden waarin hun behoeften gemakkelijk konden worden bevredigd.” Hun wereld was er een van welvaart zonder overvloed. “Zodra zij genoeg hadden, hadden ze genoeg. Paradijs op aarde dus,” schrijven Van Vugt en Giphart.

Genoeg is genoeg
In Zweden experimenteert de gemeente Göteborg sinds 2015 al met een kortere werkweek. Ambtenaren hoeven nog maar 6 uur per dag aan te treden in plaats van 8, bij een gelijkblijvend salaris. De gemeente wil zo het ziekteverzuim verlagen en de productiviteit en het welzijn van de werknemers verhogen. Dat is alvast een goed begin!

Hoe ga jij om met een volgepropte agenda? Hoe vind jij je rust? En zie je dat ook wel zitten, zo’n 20-urige werkweek? Laat het ons weten in een reactie of via Facebook, Twitter of Instagram. We zijn benieuwd naar jouw verhaal!

Cathelijne 

Cathelijne is journalist en onderzoekt hoe we als mens in deze tijd meer kunnen leven naar onze natuur. Op haar website thenaturalwayofthings.nl vind je hier nog veel meer informatie over!

2 Reacties

Ja leuk dat ze dat in Goteborg doen inderdaad :-). Op naar het basisinkomen!

12:14 19 januari 2024

Ik werk nu bijna 2 jaar parttime en dat bevalt me heel goed. Ik merk dat ik nu veel rustiger in het leven sta en krijg hierover ook regelmatig opmerkingen uit mijn omgeving. Financieel ben ik er op achteruit gegaan maar dat compenseer ik door minder (impuls)aankopen te doen en vaker te genieten van eenvoudige dingen: Kopje thee of koffie in de tuin, een wandeling door het bos.

12:14 19 januari 2024

Een reactie geven

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met een *.