Aardappels. Ze horen bij de Nederlandse cultuur. Maar hoeveel weten we er eigenlijk van? Er zijn zoveel rassen: vastkokend, loskokend of kruimig. Eke van Koken met Kennis zet alle rassen voor je op een rijtje en vertelt waar je deze pieper het best voor kunt gebruiken. Power to the pieper!

De geschiedenis van onze pieper
Van Gogh geeft onze eenvoudige eetcultuur van de 19e eeuw meesterlijk weer met zijn schilderij de aardappeleters. Toch is de heilige drie-eenheid van aardappels, vlees(vervanger) en groenten nog relatief recent. Ook al leidt de eerst beschreven Europese aardappel ons naar de tuin van Charles de l’ Ecluse in Mechelen eind 16e eeuw, de teelt voor consumptie in Nederland kwam pas in de 18e eeuw echt op gang. Een zeer welkome afwisseling op ons voornamelijk op rogge gebaseerde dieet.

Twee belangrijke aardappel tips

1. Kies voor biologische aardappels
Inmiddels is de variëteit in rassen enorm. Zoveel dat je door de bomen het bos niet meer ziet. En er komen voortdurend nieuwe rassen bij die beter bestand zijn tegen ziekten. Een goede reden om nieuwe rassen te eten, omdat ze minder bespoten hoeven te worden. Kies dus liever voor biologische piepers!

2. Pas op voor groene aardappels
De aardappel behoort tot de nachtschadefamillie, net al de tomaat, paprika en aubergine. Veel leden van deze plantenfamillie bevatten giftige alkaloïden, zo ook de groene delen de aardappel. Bewaar aardappels daarom altijd op een koele, droge en donkere plaats omdat licht zorgt voor de vorming van deze gifstoffen in de aardappel. Eet groene aardappels niet en snijd kleine stukken groen er ruim af.

Twee manieren om je aardappel te kiezen

1. Nieuwe en ‘oude’ piepers
Een eerste onderscheid valt te maken op basis van oogstseizoen. De vroege aardappels worden in juni, juli en augustus geoogst en heten toepasselijk ‘nieuwe aardappels’. De late aardappels komen pas vanaf september van het land en worden tot in december geoogst. Omdat aardappels lang houdbaar zijn, wel tot een jaar in koelhuizen, kunnen we ze het hele jaar door eten. Het zetmeel gehalte verandert alleen wel over de tijd én daarmee ook de kook en bakeigenschappen van een aardappel.

2. Vastkokers en kruimige piepers
Een tweede onderscheid in aardappelrassen valt te maken op grond van hun gedrag in de keuken. Er zijn aardappels die stevig blijven na het koken, de vastkokers, en aardappels die uit elkaar vallen als ze gaar zijn, de loskokende of kruimige aardappels. De eerste kun je gebruiken om te bakken, te roosteren of gekookt in een salade. De kruimige heb je nodig voor een smeuïge puree of gekookt als begeleiding van de jus. Er zijn ook rassen die ertussenin zitten. Die zijn geschikt voor frieten en chips.

Alle rassen op een rijtje

1. Vastkokende rassen

Nicola. Goed verkrijgbare vastkokende aardappel, zowel regulier als biologisch geteeld. Lekker in de salades, om te grillen of te bakken. Officieel een midden-laat ras maar eigenlijk het hele jaar door verkrijgbaar.

Bevelander. In de jaren 60 één van de populairste aardappels in Nederland. Maar door z’n onregematige oppervlak uit de gratie geraakt. Inmiddels wordt deze smakelijke vaste aardappel op een aantal plekken weer geteeld (o.a. bij de Aardappelhof.nl).

Muizen. Vaste tot lichtbloemige aardappel, gemakkelijk van karkater en al vroeg verkrijgbaar. In Noord-Holland komen ze vooral uit de omgeving van Andijk en Broek op Langedijk en heten ze Andijker of Langedijker Muizen.

Opperdoezer ronde. De opperdoezer ronde is echt een begrip onder de aardappelliefhebbers. Het geelwitte vruchtvlees is stevig en heeft een uitgesproken smaak. De opperdoezer is een vroege vaste aardappel en uitstekende geschikt voor salades. Kook hem in de schil en pel hem eventueel daarna.

2. Loskokende of (licht) kruimige rassen

Agria. Vaste tot lichtbloemige late aardappel. Wat mij betreft de beste frietaardappel. Ook biologisch verkrijgbaar maar die zijn stukken kleiner en daarom wat minder handig voor frieten. (op foto staan bio agria)

Alpha. Mooie kruimige aardappel. Al in het voorjaar te krijgen uit het buitenland maar van oorsprong een late soort. Ook goed biologisch verkrijgbaar. Lekker voor om te pureren of te koken. (bio Alpha)

Bildstar. Zeer bekende goed smakende aardappel met licht rode schil. Licht bloemig en wordt vanaf september geoogst. Geschikt om te koken en te bakken. Deze aardappel wordt ook wel de luie huisvrouw aardappel genoemd omdat er praktisch niks mee mis kan gaan. Je kunt hem ‘uren’ doorkoken zonder dat ie uit elkaar valt.

Dore’s. Bloemige zeer vroege aardappel met een lekker volle aardappelsmaak. Kom al in juni van het land. Prima aardappel voor puree en zomerse stamppotjes. (Bio Dore)

Eigenheimers. Bloemige late aardappel die in Noord-Nederland ook wel Borgers worden genoemd. Later in het seizoen is de aardappel zeer bloemig

Koopmans blauwe. Dit ras uit 1937 genoemd naar de oorspronkelijke tele C. Koopman is lichtgeel en bloemig (melig) van structuur. Het is een kruising van Alpha en Zeeuwse Blauwen. De smaak is uitstekend en daarom zijn er steeds meer telers die de aardappel verbouwen.

Aardappel recepten
Krijg je geen genoeg van de aardappel? Hier vind je al onze aardappel-recepten.

Heb jij dit recept gemaakt? Verras mij dan met een foto van jouw creatie via Facebook, Instagram of Twitter! Ook vragen of opmerkingen zijn altijd welkom. Ik ben ontzettend benieuwd!

Met dank aan Shutterstock voor de aardappel foto

Summary

Article Name

Lesje aardappelrassen: welke zijn er en waar gebruik je ze voor?

Description

Aardappels. Ze horen bij de Nederlandse cultuur. Maar hoeveel weten we er eigenlijk van? Er zijn zoveel rassen: vastkokend, loskokend of kruimig. Hier vind je een lesje aardappel rassen en waar je ze voor gebruikt!

Author

Eke Marien