Charlotte Kleyn is culinair historicus en schrijver. Zo schrijft ze o.a. voor Het Parool en Trouw. Ook is ze conservator van de Gastronomische Collecties bij Allard Pierson, de collecties van de Universiteit van Amsterdam. Eten staat voor haar op nummer een. Niet zo vreemd, want Charlotte is opgegroeid in een gezin met veel aandacht voor voeding. Met culinair journalist Onno Kleyn als vader. “Eten verbindt en heeft zoveel aspecten. Het opent deuren.”
Als culinair historicus richt Charlotte Kleyn zich op de geschiedenis van voedsel. “Als ik op reis ben en met mensen spreek, is het een makkelijk onderwerp om in contact te komen.” Desgevraagd zegt ze dat het vegetarisme een bijzondere ontwikkeling heeft meegemaakt. De Hippe Vegetariër plukt er een aantal hoogtepunten uit. Zo kenmerkt de geschiedenis zich door een tweedeling van mensen die al dan niet bewust voor het vegetarisme hebben gekozen. “Mensen die er bewust voor kozen, kwamen bijvoorbeeld uit India, het meest vegetarische land ter wereld. Of waren aanhanger van het hindoeïsme.”
Pythagoras
Maar het niet-eten van vlees gebeurde ook deels onbewust . Zo aten de volgelingen van de Griekse wiskundige Pythagoras vegetarisch, omdat ze in navolging van hem geloofden in reïncarnatie. “Want anders zou het zomaar kunnen dat je je tante op zou eten.” Pythagoras wordt gezien als de aardvader van het vegetarisme. Hij is de eerste mens in de geschiedenis waarvan bekend is dat hij uit overtuiging geen vlees at. Hij geloofde in een theorie die beweert dat de zielen van mens en dier onsterfelijk zijn. De ziel van een dier kon terug komen in een mens en omgekeerd.
In het christendom bestond nauwelijks vegetarisme. Het idee was dat God de mens heeft geschapen. En dat de mens boven het dier staat, en dus alles mag eten wat er te pakken is. Niet vlees eten kwam wel degelijk veel voor, zo waren er veel vastendagen waarop wel vis, maar geen vlees werd gegeten. En aangezien dierlijke producten duur waren, at een groot deel van de bevolking het weinig.
Luxe
Charlotte Kleyn merkt op dat vlees in de geschiedenis vaak als luxe werd gezien. “Soms had alleen de elite er toegang tot. Anderen aten dan knollen en wortels.” Zeker in tijden dat het als luxe werd gezien, werd het gewilder. Vlees bleef die bijzondere status houden. Na de Tweede Wereldoorlog was vlees goedkoop. “En van een slechte kwaliteit, door de grote productie. In die tijd had de regering besloten dat er nooit meer een hongerwinter mocht komen. Dus de vleesconsumptie nam toe.”
Nederland kent ook nog niet zolang vegetarisme. In 1894 ontstond de Nederlandse Vegetariërsbond. “Het trekt vooral hoogopgeleiden en vrouwen aan. Een grote rol is voor hen weg gelegd. Vrouwen bekommeren zich om dierenwelzijn. Maar het wordt ook wel als elitair gezien.” In het begin is er ook veel weerstand tegen vegetarische ontwikkelingen. “Het bevat nieuwe ideeën. En werd aanvankelijk zelfs belachelijk gemaakt.”
Veganisme
Het vegetarisme groeit later in de loop der jaren langzaam. Charlotte Kleyn denkt echter dat de ontwikkeling naar veganisme langzaam zal groeien. “Ik vrees dat ik daarin eerlijk moet zijn. Ik denk niet dat veganisme de toekomst is. Ik ken zelf weinig mensen die dat zijn. Alhoewel dat natuurlijk niet zoveel zegt.”
Kleyn vraagt zich wel af wat het beste is: amandelmelk, dat veganistisch is maar van ver komt, of koemelk, dat dierlijk is en voor dieren dus minder goed, maar wel van dichtbij komt… Een lastige kwestie. Kleyn eet zelf meestal vegetarisch. “Ik kook vegetarisch. Vaak ook veganistisch. En een enkele keer eet ik vlees, als ik bij iemand op bezoek ben. Of in het buitenland. Dan vind ik het lastiger vegetarisch te eten, omdat ik het lokale eten wil proeven en dit niet altijd vegetarisch is.” Jaren eerder speelde het een minder grote rol. “Als student was het gewoon te duur. Maar later speelden zaken als duurzaamheid en dierenwelzijn voor mij.”
Inspireren
Kleyn publiceert in diverse bladen vegetarische recepten, die aanhaken bij haar columns. “Ik vind het belangrijk mensen te inspireren met makkelijke recepten. Die zijn vegetarisch, en meestal schrijf ik ze zo dat de lezers niet eens in de gaten hebben dat er geen vlees is.” Misschien is dat wel de beste manier om mensen minder vlees te laten eten?
Ben jij het eens met Charlotte Kleyn? Of heb je nog andere vragen aan haar? Laat het ons weten in een reactie, op Facebook of op Instagram.
0 reacties