Hoeveel troep zit er nu echt in margarine?
Isabel Boerdam

Hoeveel troep zit er nu echt in margarine?

dinsdag 29 augustus 2017
Margarine. Afgaande op de geluiden in mijn omgeving staat dit gelijk aan E-nummers, transvetten en alles wat niet natuurlijk is. Maar is dit echt zo? Ik wilde de waarheid boven tafel halen. Ik zocht voor jullie uit wat er nu echt in margarine zit en hoe het gemaakt wordt. Is het werkelijk pure troep of is dat onze perceptie?

Ingrediëntenlijst margarine
Oké, we starten met de ingrediëntenlijst van een bekend margarine-merk: Becel, en dan de ‘Original’ variant. Gecopy-paste van de Becel website ziet die er als volgt uit:


Nu gaan we deze vertalen in normale mensentaal. Wat zit er dan eigenlijk in?

- Water: oké, dit snappen we. Margarine bestaat voor iets meer dan de helft uit water.

- Plantaardige oliën: 45% waarvan 25% zonnebloemolie, 11% lijnzaadolie en 2% koolzaadolie. Zonnebloem-, lijnzaad- en koolzaadolie zijn plantaardige oliën afkomstig van de pitten en zaden van de zonnebloem, vlasplant en koolzaadbloem. Ze bevatten veel onverzadigde vetten en de goede vetzuren Omega 3 en Omega 6. Hier is niks mis mee, dit zijn hele goede oliën die ik zelf ook graag gebruik in de keuken. Eerder schreef ik hier dit artikel over.

- Palmolie: bij de plantaardige oliën wordt ook palmolie genoemd. Hier staat geen % bij, maar ik heb uitgerekend dat dit 6% moet zijn. Palmolie is net als kokosolie een natuurlijke, tropische olie. Het is echter wel een harde olie die veel verzadigd vet bevat. Waarom wordt dit dan toegevoegd? Ik vroeg het aan Becel en dit is de reden: “Zonnebloemolie, koolzaadolie en lijnzaadolie zijn door hun gezonde, onverzadigde vetstructuur vloeibaar bij kamertemperatuur. Om van Becel een smeerbaar product te maken is er een beperkte hoeveelheid 'hard vet' nodig. Dat harde vet geeft Becel een vaste, smeuïge structuur, waardoor het smeerbaar wordt voor op je boterham. Als hard vet wordt er in Becel palmolie gebruikt.” In feite is de palmolie dus een natuurlijk bindmiddel in de margarine.

- Emulgatoren: mono- en diglyceriden van vetzuren en zonnebloemlecithine. Toegegeven: klinkt ingewikkeld, maar wat is het nu eigenlijk?

Het Voedingscentrum zegt hierover het volgende: “Mono- en diglyceriden van vetzuren is ook wel bekend als E471 (dit E-nummer is, net als alle E-nummers, goedgekeurd door de Europese Unie). Dit is een emulgator en stabilisator die kunstmatig wordt gemaakt door stoffen, waaronder vetzuren, te bewerken. De glyceriden worden gebruikt om water en vet te mengen en om producten in een bepaalde toestand te houden. De vetzuren waarmee het wordt gemaakt zijn vrijwel altijd afkomstig van plantaardige oliën, maar soms wordt dierlijk vet zoals varkensvet gebruikt.” In het geval van Becel is deze emulgator afkomstig van zonnebloemolie en 100% plantaardig.

Wat is ‘lecithine’ dan? Volgens Goed Geweten is dit een natuurlijke emulgator die meestal uit sojabonen wordt gewonnen. Het kan echter uit ieder levend organisme (plant of dier) gehaald worden, aangezien het een onderdeel uitmaakt van de celwand van iedere cel. In het geval van Becel is er sprake van zonnebloemlecithine, gewonnen uit zonnebloempitten.

Oké, daar had ik twee alinea’s tekst voor nodig, maar de conclusie is vrij simpel: omdat water en olie van nature niet te mengen is (probeer maar eens), heb je daar een bindende toevoeging bij nodig. In het geval van Becel gaat dit om circa 1% plantaardige vetzuren en lecithine gewonnen uit zonnebloempitten. Technisch, maar niet onnatuurlijk.

- Voedingszuur: citroenzuur. In feite niets anders dan een kneepje citroensap om de margarine een beetje frisheid mee te geven en langer goed te houden. Net als geschilde appels eigenlijk, daar doe ik ook altijd wat citroensap op tegen het bruin worden.

- Natuurlijke aroma’s: helaas dit is het enige ingrediënt waar Becel niet helemaal openhartig over wilde zijn. Ze noemen dit het geheim van de chef. Je zou denken: margarine is margarine, maar als je eens verschillende soorten naast elkaar probeert kom je erachter dat er echt grote verschillen zijn. Dat verschil in smaak en beleving wordt bepaald door de samenstelling van plantaardige oliën én de natuurlijke aroma. Aldus Becel: “Een 100% natuurlijke en plantaardige toevoeging, die Becel tot Becel maakt en qua smaak onderscheidt van andere merken.” Hier moeten we het mee doen…

- Kleurstof: nu gaan natuurlijk alle alarmbellen rinkelen, maar in het geval van Becel is deze kleurstof ‘caroteen’. Afkomstig van carrot = wortel = wortelsap. Zelfs Wiki weet dat. Soms is het leven zo simpel en het etiket zo ingewikkeld…

- Vitamine A en D: aan Becel wordt vitamine A toegevoegd, dit is afkomstig uit caroteen, het wortelsap. Daarnaast wordt er vitamine D toegevoegd, afkomstig uit gist zoals in brood gebruikt wordt. Tot slot bevat Becel vitamine E, afkomstig uit de plantaardige oliën.


Hoe maak je margarine?
Oké, die ingrediëntenlijst is dus te overzien. Water, plantaardige olie waarvan eentje om te binden, emulgator afkomstig uit zonnebloempitten, citroen voor de houdbaarheid, wortel voor de kleur, een geheim ingrediënt en vitamines. Maar hoe worden deze ingrediënten dan verwerkt tot een smeerbare margarine? Ik ging naar de Becel fabriek en zocht het uit.

De volgende stappen worden genomen bij het maken van margarine in de Becel fabriek:

  • Stap 1: Zonnebloempitten, lijnzaad en koolzaad worden geperst tot plantaardige olie. Deze olie wordt gezuiverd en opgeslagen in verwarmde tanks bij de fabriek. Ook de gesmolten palmolie wordt in een verwarmde tank opgeslagen om de olie vloeibaar te houden.

  • Stap 2: Alle ingrediënten (water, plantaardige oliën, emulgator, citroensap, wortelsap, natuurlijke aroma, vitamines) worden gecombineerd in een groot vat en gemengd.

  • Stap 3: Vervolgens gaat het mengsel door naar een aantal gekoelde tanks die lijken op een ijs-maak-machine. Door de koude temperatuur en de palmolie stolt het geheel, maar doordat de massa in beweging wordt gehouden blijft het soepel. Dit proces herhaalt zich een aantal maal: koelen, los maken, koelen, los maken, koelen.

  • Stap 4: In een laatste tank wordt het mengsel nog extra hard geroerd om van grote ijskristallen, kleinere kristallen te maken voor een beter mondgevoel en stevigere textuur.

  • Stap 5: Vervolgens wordt de margarine in kuipjes gegoten, netjes afgedekt met een velletje aluminiumfolie en een deksel. Op naar de supermarkt om vers bij jou op tafel te belanden!


[gallery columns="2" link="none" size="large" ids="22481,22486,22482,22718"]


Dit kan ik zelf ook!
Dit viel me alles mee: de ingrediëntenlijst is geen hocuspocus nu ik begrijp wat het allemaal precies is, en het proces is eigenlijk ook heel logisch. Dus ik dacht: als dit echt zo eenvoudig is, dan moet ik het zelf thuis ook kunnen! Zonder fabriekspoespas. Dus ik aan de slag: ik smolt twee eetlepels kokosolie en deed die samen met 3 eetlepels lijnzaadolie in een glazen kom. Ook voegde ik ¼ theelepel mosterdpoeder toe (soort van emulgator), 1 theelepel wortelsap, 1 kneepje citroensap en verse bieslook (want daar had ik zin in). Vervolgens vulde ik een pan met koud water en ijsblokjes en legde daarin mijn glazen kom (au bain marie). Door goed te blijven roeren en tegelijk te koelen zag ik de lijnzaadolie samen met de andere ingrediënten langzaam stollen. En niet veel later: jawel, margarine á la Isabel. Nóóit gedacht dat ik dat ooit zelf zou maken!

Wist jij wat er precies in margarine zit of hoe het gemaakt wordt? Valt dit verhaal je mee of tegen? Was het anders dan je had verwacht? Wij zijn heel benieuwd! Deel je reactie met ons, wij kijken ernaar uit om jullie ervaringen te lezen!

PS. Zie deze heerlijke foto hieronder. Zo ging het dus vroeger! Mannen en vrouwen die zelf álle handelingen verrichtten, tot en met het timmeren van het kratje waarin de kuipjes naar de kruideniers gingen aan toe. De fabrieksleider van Becel vertelde ons vol passie dit verhaal, zo leuk om te zien wat voor gepassioneerde mensen er werken aan een product!


Met dank aan Shutterstock voor de foto van het geopende margarine kuipje



25 Reacties

Ik heb met verbazing vernomen dat blijkt dat fabrikanten niet open zijn over de ingrediënten van de natuurlijke aroma. Overal de verplichting ingredienten te melden en hier niet. Ikzelf worstel al lang met dat fenomeen, omdat ik alle " natuurlijke aromas moet mijden. Het bezorgt me PDS. Er zijn waarschijnlijk aromas die mij mij geen reactie geven, maar,ja, hoe kan ik dat onderscheid maken als ik niet weet wat ik eet. Dus helemaal geen aromas voor mij. Moeilijk omdat het bijna overal in zit, maar ik troost me met het idee dat ik misschien veiliger eet dan ik anders had gedaan.

12:06 19 januari 2024

Kan je mij vertellen hoeveel procent vet,verzadigdvet en onverzadigdvat er in zit. Mensen met te hoge cholesterol is palm en kokosvet niet zo goed.

12:06 19 januari 2024

Hi Marijke, Dat verschilt een beetje per merk. Maar je kunt uitgaan van ongeveer 2,3 g verzadigd vet en een kleine 10 g onverzadigd vet per eetlepel van 15 gram. Kokosvet en palmvet kunnen inderdaad beter vermeden worden door mensen met een hoog cholesterol! Liefs, Jitske

12:06 19 januari 2024

in thee zitten soms ook aroma's en dat bleek suikerbolletjes te zijn met smaak toegevoegd. Denk je een kopje suikervrije thee te drinken..... En de stoffen die vrijkomen tijdens een verwerkingsproces hoeft niet op de verpakking vermeld te worden. Dus nu weet je nog niet of er transvetten of iets dergelijks inzitten, toch? Misschien iets voor de Keuringsdienst van Waarde :-)

12:06 19 januari 2024

Hi Lot, Het is niet verplicht om transvet in de ingrediëntenlijst te plaatsen. Veelvoorkomende benamingen voor transvet zijn: - gedeeltelijk gehard vet - plantaardig vet - gehard vet - gehydrogeneerd vet Bij sommige margarines staan tegenwoordig trouwens wel de hoeveelheid transvet op benoemd! De keuringsdienst van Waarde heeft wel al een hele leuke aflevering over Vet! Misschien kunnen ze er inderdaad specifiek één doen over transvet. Ik wens je nog een fijne dag, Karlijn

12:06 19 januari 2024

Hoi, dit lijkt wel reclame voor Becel, waarom probeer je niet de huismerken { die ook het meest verkocht worden } ?

12:06 19 januari 2024

Een reactie geven

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met een *.