”We moeten de natuur in haar waarde laten”, aldus Wouter van Eck van het Nijmeegse voedselbos Ketelbroek. Voedselbossen zijn de toekomst. Ze vormen ook de oplossing voor het huidige voedselprobleem. Voedselbos Ketelbroek bewijst inmiddels dat dit nieuwe landbouwsysteem werkt. “Bomen en struiken kunnen hier in al hun weelde groeien. En er hangen de meest bijzondere vruchten en noten.” Lees hier alles over voedselbossen!
Landbouw en natuur
In voedselbossen wordt landbouw met natuur gecombineerd, met als doel een duurzame voedselproductie. Het idee erachter klinkt even simpel als idealistisch: een bos moet organisch groeien. Het blijkt desondanks evengoed een haalbaar concept.
Tegen de natuur in
Mensen zijn van oudsher gewend hard te werken om hun landbouwgrond op orde te krijgen. De moderne landbouw gebruikt ook nog eens veel landbouwgif. “Nergens voor nodig. Maar veel boeren blijven traditioneel denken en werken. Hierdoor wordt, vaak onbewust, tegen de natuur in gewerkt. Dat zorgt voor allesbehalve een goede balans.” Aan het woord is Wouter van Eck, een van de initiatiefnemers van voedselbos Ketelbroek. In 2009 kocht Van Eck met collega Pieter Jansen 2,4 ha landbouwgrond bij Groesbeek, niet ver van Nijmegen. Van Eck had van het begin af aan veel vertrouwen in hun plan. “We wilden vooral op een andere manier omgaan met landbouw. Hadden een andere visie.” Dit concept zag in Nederland nog niet eerder het levenslicht.
Plantaardig
Als kind was politicoloog Van Eck al met planten bezig. “Niet voor niets werd ik op school ‘de bioloog’ genoemd’”. Hij schetst de huidige voedselproblemen. “Er speelt veel in de landbouw. Insecten en vogels verdwijnen uit het agrarisch landschap. En maatschappelijk hebben we het probleem van een ongezonde levensstijl. Waaronder een tekort aan groenten en fruit. Ik denk dat voedselbossen voor een deel bijdragen aan oplossingen.”
Betere waterhuishouding
De voordelen van een voedselbos zijn legio, aldus Van Eck. De voedselbossen brengen de natuur terug in het landschap. En de waterhuishouding verbetert. Afgelopen jaar was het droog en heet. “Het voedselbos zorgt voor zichzelf. Er was zelfs nog water aanwezig. Terwijl veel boeren elders, logisch, klaagden over een tekort.” Nadelen kent Van Eck amper. ”Waarschijnlijk is het idee minder geschikt voor mensen die gehecht zijn aan oude patronen.”
Smaakvolle producten
Helder is dat voedselbossen zorgen voor meer smaakvolle producten. Zoals minder bekende soorten als de Japanse pruim en hartnoot. “We moeten voor de gezondheid van de planeet en onszelf ook toe naar een meer plantaardig dieet. Dus hiermee vangen we twee vliegen in één klap.” Chef-kok Emile van der Staak van het Nijmeegse restaurant De Nieuwe Winkel, geroemd om zijn bijzondere kookstijl, en vriend van Van Eck, kookt inmiddels met deze nieuwe plantaardige aanwinsten uit eigen regio.
Stichting Voedselbosbouw Nederland
Wouter van Eck is inmiddels voorzitter van Stichting Voedselbosbouw Nederland. Deze organisatie is dit jaar gestart met het aanplanten van een voedselbos op 20 hectare nabij Schijndel (Brabant). Concluderend stelt Van Eck: “De ontwikkelingen zijn sneller gegaan dan verwacht. Heel bemoedigend. Ik hoop dat meer en meer boeren overschakelen maar voedselbossen. Dit is echt de toekomst.”
Info: www.voedselbosbouw.org
Wouter van Eck
Wouter van Eck studeerde politicologie en ontwikkelingsstudies in Nijmegen en deed voor zijn studie onderzoek in Oost-Afrika. Ook werkte hij bij Milieudefensie.
Kende jij het fenomeen voedselbossen al? Wat vind je ervan? Laat het ons weten in een reactie op de website, Facebook of Instagram. We zijn benieuwd!
Dank aan Shutterstock voor de foto van organic farming, gemaakt door ZineQuan. Je downloadt de foto hier.

Helemaal nieuw voor mij is het idee van voedselbossen , echter in ons naburige bos staan veel varens en ik hoorde dat het chinezen ( iedereen natuurlijk) verboden is om die te plukken voor gebruik in de chinese keuken. Dat begrijp ik trouwens niet want de bodem in het bos wordt overwoekerd met varens.
Het woord voedselbossen hoor ik hier voor het eerst en het verheugt mij zeer dat er blijkbaar mensen bestaan met supergoede vooruitstrevende milieuverbeterende duurzame verbeteringen in de wereld.
hartelijke groet van Verena van Gijn