Ayurveda: lunchen per dosha
Sylvia Kuperus

Ayurveda: lunchen per dosha

donderdag 03 april 2014
Na alle informatie over Ayurveda en de drie verschillende dosha’s VataPitta en Kapha met hun voeding- en leefstijladviezen, ga ik nu concreter in op de vraag: hoe kan ik mijn eetpatroon afstemmen op mijn dosha? Door voorbeeldrecepten voor ontbijt, lunch en diner laat ik zien hoe je door middel van een maaltijd en het gebruik van kruiden je constitutie weer in evenwicht brengt. We gaan verder met de lunch! Dit is de belangrijkste maaltijd van de dag in de Ayurveda.

Lunch: algemeen


Algemeen geldt voor de lunch het volgende:

  • In Ayurveda is de lunch de belangrijkste maaltijd. Het is ook de grootste maaltijd, groter dan het avondeten. Idealiter is dit een warme maaltijd. Dit komt doordat de tijd van de dag tussen de middag de Pitta tijd is (11 tot 15 uur). Dit betekent dat het vuurtje optimaal brandt en de spijsvertering op z’n hoogst is! Je kunt op dit moment dus het best verteren zonder dat je er zwaar of moe van wordt.

  • Eet met aandacht, gebruik al je zintuigen als je eet: kijk, ruik, proef, voel(!)

  • Eet nooit wanneer je verdrietig of boos bent, er moet dan eerst “iets” anders verteerd worden.

  • Dit is een lastige. Praat niet tijdens het eten, je hapt dan te veel lucht binnen, dit geeft een opgeblazen gevoel en winderigheid en je gaat boeren!

  • Eet zoveel mogelijk verse voedingsmiddelen en waar kan ook biologisch.

  • 1 van de gouden regels: vul je maag gedurende een maaltijd 1/3 met voedsel, 1/3 met drankjes en laat 'm voor 1/3 leeg. Dat is de ideale maaltijd!


 

Lunchen per dosha


Vata: Grotendeels is de lunch gelijk aan het ontbijt, wat wil zeggen, de hoeveelheid is gemiddeld voor een vata. De regelmaat blijft het belangrijkste. Het is aan te raden voor een Vata om in elk geval iets warms te eten, bijvoorbeeld soep.

Pitta: Een Pitta kan net als bij het ontbijt een goede maaltijd gebruiken. Een Pitta heeft immers een sterke spijsvertering en zal dan ook om 12.00 uur echt trek beginnen te krijgen. Zorg dat hij op tijd eet, anders wordt hij narrig en geïrriteerd! Vermijd te vettig of gefrituurd eten, dat kan maagproblemen geven.

Kapha: Voor Kapha is het belangrijk dat hij nooit teveel eet. De spijsvertering blijft namelijk op een rustige modus werken. Wel kan een Kapha een gemiddelde lunch eten. Ook weer het liefst warm of anders een soep.

 

Lunch-ideeën



  • Een onvolprezen Ayurvedisch recept is Kitchari. Dit is een mix van mungbonen en basmati rijst. Deze rijst is goed te verteren en is, wanneer in kleine hoeveelheden gegeten, balancerend voor alle drie dosha’s. Deze rijst samen met de mungbonen zorgt voor een uitgebalanceerde maaltijd. Dit zorgt voor een goede combinatie van proteïnen en kan voor alle drie constituties gebruikt worden. Afhankelijk van je dosha kun je er kruiden en groenten aan toevoegen die per dosha werden aanbevolen. Kitchari wordt ook dikwijls toegepast gedurende een reinigingsprogramma, een detox-kuurtje. Het geeft je kracht en vitaliteit!

  • Groenteschotels zijn altijd goed en gezond. In Ayurveda worden rauwe groenten niet aanbevolen, dat komt omdat het rauw lastiger te verteren is. Een maaltijdsalade wordt zeker nooit aanbevolen voor een Vata, hoe gezond wij het ook denken te vinden. Het is te rauw, bevat veel lucht en veroorzaakt een opgeblazen gevoel. Voor een Kapha is het wat minder heftig, de spijsvertering is goed, alleen langzaam. Dit geldt in mindere mate voor Pitta, zeker wanneer het zomer is (Pitta-tijd). Dus voor alle constituties: eet een maaltijdsalade vooral zomers, tussen de middag!

  • Om het in Nederland geliefde brood ook nog een plekje te geven in de Ayurvedische lunch kun je chapati’s eten van speltbloem of tarwe. Bedenk hierbij dat dit in een Ayurvedische maaltijd eigenlijk je lepel is. Probeer het eens, het is super lekker!

  • Als drankje kun je het beste 1 kopje warme gemberthee drinken, omdat dit je spijsvertering verhoogt. Lassi is ook een erg lekker drankje. Dit is verdunde biologische yoghurt met water, 1:1 en naar behoefte gezoet of gekruid. Deze combinatie maakt dit drankje zeer licht verteerbaar en een goede toevoeging aan je maaltijd.

  • Heb je na de maaltijd nog behoefte aan iets zoets, dan volstaat vaak een dadel. Zeker weten dat je dan het palet van alle zes smaken gebruikt hebt.


 

Lunchrecepten per dosha


Hieronder staan een aantal lunchrecepten afgestemd op de drie dosha’s. Je begrijpt dat als je gaat variëren met andere soorten fruit, kruiden of meelsoorten je deze verschillende recepten ook kunt gaan gebruiken voor andere constituties. Experimenteer en varieer dus zo veel je wilt!

Vata: pompoenpuree met hazelnoten
Pitta: Indiase curry Aviyal
Kapha: eenvoudige koolschotel

 

Meer Ayurvedische lunchinspiratie


Meer lunchinspiratie? Dat kan! Enkele van deze recepten zijn van Rada Meursing, bij wie ondermeer Ayurvedische kookworkshops en cursussen gegeven worden. Kijk op www.kookstudio.net voor extra informatie en meer Ayurvedische recepten.

Door gastblogger Sylvia Kuperus
www.agnifabriek.nl

2 Reacties

Goede middag Kunt u mij tips geven voor een ayuvedische lunch. Er komt iemand bij mij. Eten die helemaal geen dierlijke producten eet. Dus ook geen boter en ei. Nu ben ik wel wat gewent, maar nu moet ik wel heel goed opletten. Alvast dank Gr Agada

12:21 19 januari 2024

Dag Agda, Bedankt voor je vraag! Ik zal je wat links doorsturen voor lekkere veganistische lunchrecepten: https://www.dehippevegetarier.nl/vegetarische-recepten/soort-recept/lunch/flabreads-met-aubergine-granaatappel-en-muntyoghurt/ https://www.dehippevegetarier.nl/vegetarische-recepten/bietensalade-met-bulgur-walnoten-en-sinaasappelvinaigrette/ https://www.dehippevegetarier.nl/vegetarische-recepten/vegan-budget-rode-linzensoep-met-tomaten-komkommer-salade/ https://www.dehippevegetarier.nl/vegetarische-recepten/vegan-venkel-uiensoep-met-peterselie-olie-en-witte-bolletjes/ Succes! Groetjes, Daniëlle

12:21 19 januari 2024

BESTE, mijn vriend is Pitta en ik zelf ben Vata, wij zijn eigenlijk twee verschillende als het op eten aan komt, hoe is dit het beste te combineren? Heb je misschien een paar recepten voor ons. Ik heb wel het CHOPRA KOOKBOEK zijn deze recepten voor alle twee goed? MVG, Katrijn.

12:21 19 januari 2024

Beste Katrijn, Je zou het beste de Ayurveda richtlijnen kunnen volgen, daarin wordt beschreven wat wel en niet past qua voedingsmiddelen. Op bol.com heb je veel (kook)boeken met Ayurvedische recepten. Het Chopra kookboek lijkt mij een goede keuze! :-) Groetjes, Daniëlle

12:21 19 januari 2024

Een reactie geven

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met een *.