Zero waste: wat is het en hoe begin je eraan?
Lieske van der Waals

Zero waste: wat is het en hoe begin je eraan?

dinsdag 02 juli 2019
Zero waste, wat is het en hoe begin je eraan? De term zero waste of less waste is een veelbesproken begrip die je vast en zeker al een keer bent tegen gekomen. Wij leggen zero waste uit aan de hand van de 5 grondbeginselen: refuse, reduce, reuse, recycle en rot!

Zero waste: wat is het?


Wat is het nu eigenlijk, zero waste? Volgens de Zero Waste International Alliance is zero waste een "ethische, economische, efficiënte en visionaire doelstelling, om mensen te begeleiden in een verandering in levenswijze om zo te handelen dat een duurzame natuurlijke kringloop benaderd of behaald wordt, waarin alle afgedankte materialen kunnen worden (her)gebruikt". Wij vertalen zero waste als een concept dat je bewust maakt van afval en je stimuleert om minder te verspillen. In deze zin kan zero waste dus betrekking hebben op voedselverspilling, maar ook op het verspillen van spullen of verpakkingsmateriaal. Minder verspillen klinkt als een goed idee, waar wij ons steentje aan bij moeten dragen! Maar hoe ziet zero waste eruit in de praktijk?

Zero waste: in de praktijk


Hoewel wij op de redactie ontzettend ons best doen, zijn wij ook nog geen experts op het gebied van zero waste. Om deze reden riepen wij hulp in van Laetitia Birbes, die inmiddels ervaringsexpert is op het gebied van zero waste. Zij heeft haar ervaringen gebundeld in het handboek Minder afval, minder verspillen. Met haalbare tips en concrete adviezen heeft zij ons verder op weg geholpen. Hopelijk inspireren wij jou ook om de handen uit de mouwen te steken en het begrip zero waste te omarmen in jouw dagelijks leven. Zero waste nastreven laat je nadenken over afval en jouw verhouding en bijdrage tot het creëren en verwerken van afval. Eigenlijk kan je jezelf met betrekking tot zero waste twee vragen stellen:

1) Hoe kan ik mijn levensstijl zo aanpassen dat ik minder afval creëer?
2) Hoe kan ik beter met mijn afval omgaan en het een tweede leven geven?

De 5 grondbeginselen van zero waste


Verschillende situaties vragen om een verschillende aanpak. De 5 R's van zero waste maken het makkelijker om bewuster om te gaan met zero waste vraagstukken en worden ook wel de grondbeginselen genoemd. De 5 R's luiden als volgt: refuse, reduce, reuse, recycle & rot. Ze staan met opzet in deze volgorde. Want zero waste begint met het weigeren (refuse) van dingen, gevolgd door het minder gebruiken (reduce). Maar ook het (her)gebruiken (reuse) van dingen die je al hebt of het repareren van dingen, is een belangrijk onderdeel van de zero waste gedachte. Wanneer bovenstaande opties niet mogelijk zijn, is het tijd om te recyclen (recycle) door op de juiste manier afval te scheiden. Dat brengt ons bij de laatste 'R', rotten (rot) ofwel composteren. Zo is de cirkel rond! Houd de volgende keer dat je iets wilt kopen de 5 R's in gedachten: refuse, reduce, reuse, recycle & rot.

Refuse
Refuse betekent weigeren. Dit betekent heel simpel gezegd het weigeren van wegwerpproducten die je dagelijks krijgt aangeboden. Denk maar eens aan het rietje in je verkoelende ijsthee op het terras, de to-go beker bij de Starbucks of het plastic tasje in de winkel of op de markt. Dit zijn allemaal herkenbare voorbeelden, waar je vaak onbewust toch gemakkelijk gebruik van maakt. Terwijl een drankje zonder rietje of met een (zelf meegebracht) metalen rietje, een to-go mok of een linnen tasje van thuis allemaal prima alternatieven zijn. Het kost alleen net iets meer ruimte in je tas én een vooruitziende blik, want wanneer heb je al die dingen nodig en moet je ze meenemen? Mijn tas bevat inmiddels standaard een besteksetje uit de keukenlade, een waterfles, een to-go mok én een linnen tasje. Ben je hier nog niet aan toe? Dan kun je natuurlijk ook gewoon een keer nee zeggen tegen een rietje! De volgende stap is zo min mogelijk producten in verpakkingen kopen. Plastic is de grootste boosdoener momenteel, blik en vooral glas zijn betere alternatieven. Geen enkele verpakking is natuurlijk helemaal een goede keuze, dus onderschat de banaan in zijn natuurlijke jasje of de appel met klokhuis niet!

Reduce
De zomersale is weer van start gegaan! Grote kans dat jij de afgelopen tijd gevallen bent voor een koopje. Want dat topje met 50% korting kan je toch niet laten hangen? Ook wij zijn hier schuldig aan, maar proberen wel zo min mogelijk te kopen en alleen als we het echt nodig hebben. Gratis tip, vermijd de sale! Klinkt dat te drastisch? Kijk dan eerst even naar je kledingkast en bekijk kritisch of je wel iets nodig hebt. Grote kans dat je kledingkast uitpuilt met leuke dingen en dat je in de sale het zoveelste witte bloesje shopt, die je eigenlijk helemaal niet nodig hebt. Ook in de keuken kun je minderen, door bijvoorbeeld je groenten optimaal te gebruiken. Als je toch bezig bent, lees dan ook onze 5 tips om voedselverspilling tegen te gaan.

Reuse
Een alternatief voor nieuwe dingen kopen is een bezoekje aan een vintagewinkel. Vintagewinkels, kringloopwinkels of tweedehandswinkels zijn namelijk ontzettend leuk om op zoek te gaan naar pareltjes! Naast dat jouw vondst unieker is dan wat je bij de Bijenkorf van het rek plukt, is ook je portemonee vaak aangenaam verrast van jouw aankoop. Het mooie hiervan is dat je spullen een tweede leven geeft, wat vanuit het zero waste perspectief de beste optie is! Ben jij nou nog nooit in een tweedehandswinkel geweest? Dan is het hoog tijd voor een bezoekje. Zo shopte ik een prachtige kristallen karaf voor op mijn barcart, een mooie zwarte plooirok (die als gegoten zat) en nog veel meer. Naast de kringloop en vintagewinkels, kun je ook eens rondvragen of je een kijkje mag nemen in de kast van je moeder of die van je oma. Grote kans dat zij ook parels in de kast hebben staan, die ze misschien al lang vergeten waren. Zo ben ik nog elke dag blij met de oude, met bloemetjes en vlinders versierde quichevorm van mijn oma, waarin ik met liefde een applecrumble bak die toch net even lekkerder smaakt in die vorm!

Recycle
Wanneer je echt geen nut meer ziet in een item, dan is het tijd om te recycelen. Recycelen begint met afval scheiden, zodat het vervolgens op de juiste manier verwerkt kan worden. Alles in één bak gooien kan eigenlijk echt niet meer, dus ik hoop dat je in ieder geval het glas scheidt van het restafval! Maar er valt nog zo veel meer te recycelen. Wat dacht je van karton of plastic, of natuurlijk je gft-afval dat in de groene bak of compostbak thuis hoort? Over die laatste vertel ik je meer in het stukje 'rot'. Eigenlijk kan je ieder soort afval apart recycelen. Op de website van jouw gemeente staat het recycle-beleid in detail omschreven. Zo weet ik nu dat blik en drinkpakken, samen met mijn plastic in een speciale 'plastic' container mogen. Natuurlijk zijn er ook uitzonderingen en mogen bijvoorbeeld medicijnstrips, verpakkingen met een aluminium laagje (chipszakken of koffieverpakkingen), piepschuim en verpakkingen met een chemische inhoud (o.a. bleek, terpetine) niet in die container. Verder spreekt het natuurlijk voor zich dat karton in de kartonbak gaat en 'rest' in de restcontainer thuishoort.

Rot
Fruit is het perfecte voorbeeld van de laatste R in zero waste. Rot staat voor composteren, want alles wat je in de gft-bak gooit, kun je ook in de compostpak gooien, mits je die hebt natuurlijk. Zeker voor de tuin is het een aanrader, aangezien je de compost mooi weer kan verspreiden over de tuin om je plantjes een extra boost te geven. Je mag heel veel dingen composteren, zoals groenten, schillen, bladen en afsnijdsels uit de keuken, maar niet alles. Kijk voor een compleet overzicht van wat je wel én wat je niet mag composteren hier op het overzicht van Milieu Centraal.

Dank aan Shutterstock voor de foto van zero waste van chris_tina. Je downloadt de foto hier.

Wil jij meer leren over zero waste? Of heb jij zero waste tips die wij moeten weten? Laat het ons weten in een berichtje op de website of via Instagram of Facebook. We zijn benieuwd!

Minder afval, minder verspillen
Laetitia Birbes
Uitgeverij: Deltas
ISBN: 9789044753486
Prijs: €12,50

1 Reacties

Heel blij met dit artikel!

11:50 19 januari 2024

Een reactie geven

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met een *.